Glagoli (Verbs)

      A verb describes what a person or thing does or what happens – glagoli opisuju akciju, šta se radi ili šta se dešava:
     – an action, akcija – run, hit
     – an event, događaj – rain, occur
     – a situation, sitacija – be, seem, have
     – a change, promena – become, grow

     Podela glagola

     Glagoli se mogu podeliti na više načina:

     Prema nezavisnosti:

1.      finite (finitni)

2.      non-finite (nefinitni)

3.      auxiliary (pomoćni)

      Prema objektu:

1.      transitive (prelazni)

2.      intransitive (neprelazni)

3.      linking (povezujući)

     Finitni glagoli

     To su glagoli koji pokazuju vreme radnje. Oni funkcijonišu kao koren nezavisne rečenice i mogu da stoje samostalno kao completna rečenica. Većina glagola može da se pojavi i u finitnom i kao nefinitnom glagolskom obliku i te forme ponekad mogu biti identične:

     Na primer: engleski glagol go

            - finite forms: go, goes, and went,

            - non-finite forms: go, going and gone.

     Samo je jedan finitni glagol u rečenici: They worked hard for two days.

     Dok nefinitnih glagola može biti više: He was believed to have been told to have himself examined.

     Finitni glagili pokazuju sledeće gramatičke kategorije:

-          rod: muški ili ženski

-          lice: 1st, 2nd, 3rd

-          broj: јеdnina ili množina

-          vreme: sadašnje, prošlo, buduće

-          vid: svršeni (perfective), nesvršeni (continuous)

-          način: indikativno, subjektivno, imperativno,

-          stanje: aktivno or pasivno

     Primer:

      - I drive a car. (1st person, Sg, Present Tense)

     -He drives a car. (3rd person, Sg, Pres. Ten)

     Nefinitni glagoli

     Forme glagola koje ne pokazuju vreme ili neku drugu gramatičku kategoriju. One nisu vezane za subjekt i ne mogu da stoje kao koren nezavisne rečenice. Te forme su: infinitiv, participi i gerund.

     Na primer:

·         infinitiv: Do not laugh.

·         particip: The guy is fixing my bike.

·         gerund: They do not appreciate my singing.

     Pomoćni glagoli

     Daju funkcionalno ili gramatičko značenje rečenici i ne mogu da stoje samostalno. Negaciju formiraju sa prilogom not. U engleskom postoje tri pomoćna glagola: be, do, have.

     Modalni glagoli

     Vrsta pomoćnih glagola koji označavaju modalnost (mogućnost) u rečenici. To su: can, could, may, might, must, shall, should, will, would, ought to, dare and need.

     

     Tranzitivni (prelazni) glagoli

      Oni se dele na:

a) Monotransitive verb

b) Ditransitive verb

c) Complex-transitive verbs

     Tranzitivni glagoli se uvek vezuju za objekat i pokazuju radnju koja prelazi sa subjekta na nekog drugog ili nešto drugo.

     Monotranzativni glagoli

     To su glagoli koji posle sebe imaju samo jedan, direktni objekat. Tu spadaju glagoli kao: bite, buy, break, etc. Na primer:

The cat bit me!

            He broke the toothpick.

     Ditranzativni glagoli

     To su oni glagoli koji posle sebe imaju dva objekta i to direktni i indirektni. Najčešći su: allow, ask, bring, charge, envy, find, fine, forgive, give, grant, hand, leave, lend, make, offer, order, owe, pay, promise, read, refuse, reserve, save, send, serve, show, spare, teach, tell, throw, wish etc. Na primer:     

I   told    him   the  answer.

I  gave    her   a mischievous wink.

     Kompleksno – tranzitivni glagoli

     Ovi glagoli nisu kompletni sami za sebe i zahtevaju da imaju neku dalju specifikaciju njihovog značenja. Praćeni su direktnim objektom i objektnim komplementom koji bliže označava njegovo značenje. Taj komplement može biti pridevska fraza. Najčešći su: appoint, call, consider, crown, declare, deem, drive, elect, entitle, feel, find, get, have, hear, help, hold, keep, leave, let, like, make, name, notice, overhear, prefer, proclaim, pronounce,  see, send, think, turn, vote, want, watch, etc.

 Na primer:

They consider   the Rolling Stones   old fashioned.

            They declared          the festival           a great success.

     Netranzativni glagoli

     Dele se na:

a) Pseudo-intransitive verbs

b) Reciprocal verbs

c) Reflexive verbs

     Netranzativni glagoli su kompletni sami za sebe i ne zahtevaju dodatne komplemente za njihovo značenje. Pokazuju stanje ili prostu radnju bez odnošenja na objekat. Oni mogu imati objekat ali taj objekat je više kognitivan, na primer:

He died a sad death.

The girl laughed a merry laugh.

     Neki glagoli su uvek intranzitivni kao na primer: arrive, go, sneeze, sit etc.

     Pseudo-tranzitivni glagoli

     Glagoli koji su u rečenici gde je subjekat ujedno i objekat i koji je izostavljen. To su: clean, close, cook, drink, drive, fold, iron, keep, open, pack, photograph, print, read, sell, store, wash, etc.

 Na primer:

This shirt hasn’t washed very well.

Nick Hornsby’s books sell by the million.

     Recipročni glagoli

     Uključuju istovremeno dva subjekta i akcija je odradjena od strane oba subjekta istovremeno ili pojedinačno. Na primer:

Brad first met Angelina in 2004.

Angelina first met Brad in 2004. 

            →Brad and Angelina first met in 2004

     Refleksivni glagoli

     To su ustvari povratni glagoli. Njih nema mnogo u engleskom jeziku, a to su na primer: dress, undress, wash

Dolly had dressed and done her hair with care.

     Linking glagoli

     Pokazuju stanje ljudi i bića. Nemaju konkretno značenje niti ideju i povezuju subjekat sa ostatkom rečenice. To su: appear, become, come, fall, fell, get, go, grow, happen, keep, leave off, lie, look, loom, prove, rank, remain, rest, run, seem, sit, smell, sound, stand, stay, taste, turn, turn out.

 Na primer:     

Night became day.

She looks absolutely stunning.

This fruit tasted faintly of garlic

A verb describes what a person or thing does or what happens – glagoli opisuju akciju, šta se radi ili šta se dešava.
– an action, akcija – run, hit
– an event, događaj – rain, occur
– a situation, sitacija – be, seem, have
– a change, promena – become, grow
- See more at: http://abc.amarilisonline.com/vrste-reci-u-engleskom-jeziku/#sthash.Irng3tH3.dpuf